Pierwsze dwa tygodnie od wprowadzenia stanu zagrożenia epidemicznego w Polsce, to czas zawieszenia wszystkich grupowych zajęć dla dzieci i młodzieży. Po ogłoszeniu stanu epidemii i przedłużającej się izolacji, pojawiają się coraz to nowe pytania; ile to może jeszcze potrwać? Co z “naszymi” dziećmi i nastolatkami? Czy jest możliwość kontynuowania pracy? Na jakich zasadach? Jak technicznie to rozwiązać? Pytań mnóstwo, wątpliwości jeszcze więcej. Co na to nastolatkowie, co powiedzą rodzice i jak zareagują superwizorzy? Czy socjoterapia online to jeszcze socjoterapia?
Socjoterapia, grupowa forma pomocy psychopedagogicznej, zakłada, że nastolatek wchodząc w nową grupę, może odtworzyć swój dotychczasowy sposób nawiązywania relacji przy użyciu znanych, utrwalonych mechanizmów obronnych. Jednak pod wpływem procesu grupowego i kontaktów z rówieśnikami, przy chroniącej strukturze zajęć i prowadzących, jest w stanie je zmienić. Zastanawia nas, czy w sytuacji izolacji, strukturę zajęć dobrze jest zmienić i dostosować do panujących warunków, czy należy się jej trzymać, przeczekać i wrócić do spotkań w gabinecie?
Rozpoczynając zajęcia socjoterapii online musimy pamiętać o ograniczeniach wynikających z takiej formy kontaktu. Nie będziemy w stanie przeprowadzić wszystkich ćwiczeń. Nie wszystkie cele, które omawialiśmy w początkowej fazie procesu będą możliwe do zrealizowania. Będziemy w tym wyjątkowym okresie otwarci na to z czym przychodzą do nas nastolatkowie. Socjoterapię w czasach izolacji rozumiemy jako:
- przejście na kontakt podtrzymujący zawiązane wcześniej relacje
- wspieranie nastolatków w rozwiązywaniu trudności “tu i teraz” wynikających z izolacji od rówieśników, zaprzestania chodzenia do szkoły, ciągłego przebywania w domu, trudności w relacjach z domownikami, trudnej sytuacji ekonomicznej, niepewnej przyszłości…
W końcu decydujemy się na przeprowadzenie spotkanie online. 90% nastolatków i rodziców cieszy się na taką możliwość i chce spróbować. Po pierwszym spotkaniu okazuje się, że wszyscy chcą kontynuować spotkania w formie online (oczywiście z założeniem, że jak wszystko wróci do normy, nasze spotkania też “wrócą do gabinetu”).
Chcemy podzielić się z Wami naszym doświadczeniem oraz pomysłami na spotkania w formie online. Będziemy zamieszczać posty, na grupie Terapia dzieci i młodzieży, z propozycjami ćwiczeń/struktur, które mogą zostać przeprowadzone podczas zajęć online dla nastolatków (12-18 lat). A tu kilka wskazówek jak przygotować się do takich spotkań i jak je przeprowadzić:
1.Zadzwoń do rodziców nastolatków
Opowiedz rodzicom o możliwości spotkań online, wskaż przyczyny decyzji przejścia na taki kontakt. Zapytaj o wątpliwości oraz o trudności z jakimi zmagają się w związku z izolacją. Wytłumacz w jaki sposób będą wyglądały spotkania, jakie są ograniczenia wynikające z tej formy kontaktu oraz jakie są jej plusy.
Ograniczenia:
-wynikające z kwestii technicznych: zacinający się internet, słaby obraz, słaby dźwięk
-wynikające z braku możliwości spotykania się na “neutralnym gruncie” gabinetu: mniejsze poczucie komfortu, domownicy w pokoju obok
Plusy:
-podtrzymywanie zawiązanych wcześniej relacji
-możliwość wysłuchania młodzieży i wsparcia jej, przeznaczenie czasu zajęć na psychoedukację
2.Przygotuj instrukcję korzystania z wybranej aplikacji i prześlij rodzicom.
Podczas naszego spotkania korzystaliśmy ze Skype’a. Za pomocą aplikacji można stworzyć spotkanie, wysyłając wcześniej linki do rodziców. Na 10 minut przed rozpoczęciem spotkania prosimy dzieci, aby skorzystały z linków – zostają one automatycznie przekierowane do naszego spotkania na Skypie. Inną aplikacją, która sprawdza się w tego rodzaju spotkaniach jest Zoom (jest to jednak platforma, która pobiera opłaty za spotkania dłuższe niż 40 min.).
3.Zadbaj o poczucie komfortu nastolatków podczas zajęć.
Ważne jest, żeby zarówno uczestnicy zajęć, jaki i ich rodzice/opiekunowie, zostali wcześniej poproszeni o zadbanie, aby nastolatek czuł się podczas spotkania komfortowo. Mamy tutaj na myśli: poczucie, że nie jest się słyszanym przez rodziców, pewność, że nikt z domowników nie przerwie spotkania, np. wchodząc nagle do pokoju oraz zapewnienie ze strony prowadzących, że również obowiązuje ich dyskrecja.
4.Bądź otwarty na treści wnoszone przez nastolatków.
Podczas pierwszego spotkania online “zbierz” jak najwięcej informacji od młodzieży. Jak się czują, jak sobie radzą w tej trudnej sytuacji, czego się najbardziej boją, co ich wkurza. A może znajdują plusy obecnej sytuacji? Wysłuchaj, ukierunkuj grupę na wzajemną pomoc, zachęcaj do dzielenia się swoimi przeżyciami.
5.Bądź dla siebie wyrozumiała/wyrozumiały!
To nowa sytuacja, na którą nie byliśmy przygotowani. Jeszcze niedawno nie wyobrażaliśmy sobie prowadzenia grup młodzieżowych przy pomocy aplikacji. Korzystaj ze wsparcia znajomych specjalistów i superwizorów. Wymieniaj się doświadczeniami po przeprowadzeniu pierwszych zajęć online. Z każdym kolejnym spotkaniem będziesz czuć się pewniej! Jeśli nie “czujesz” takiej formy kontaktu nie realizuj jej. Czas epidemii można traktować jak “chorobę” i nieobecność, po której grupa wróci do pracy “w cztery oczy.”
autor artykułu: socjoterapeuta, psychoterapeuta Faustyna Szaynok
Zapraszamy na konsultacje do psychologów i psychoterapeutów specjalizujących się w pracy z dziećmi.
