Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) jest jednym z najczęściej diagnozowanych zaburzeń neuropsychiatrycznych u dzieci i dorosłych. Charakteryzuje się trudnościami w utrzymaniu uwagi, impulsywnością oraz nadmierną aktywnością ruchową. Zaburzeniem, które często współwystępuje z ADHD jest uzależnienie od substancji psychoaktywnych (SUD – Substance Use Disorder).
Szacuje się, że od 14% do 23% osób z uzależnieniem ma również ADHD. Dlaczego?
Wysokie współwystępowanie między tymi dwoma zaburzeniami wynika częściowo z wspólnych cech neurobiologicznych i genetycznych. Badania neurobiologiczne sugerują, że ADHD i SUD mogą mieć wspólne podłoże neurobiologiczne. W obu zaburzeniach obserwuje się dysfunkcje w obrębie układu dopaminergicznego, który odgrywa kluczową rolę w regulacji motywacji. Niedobór dopaminy w ADHD może prowadzić do poszukiwania zewnętrznych źródeł stymulacji, takich jak alkohol, w celu wyrównania deficytów. Badania genetyczne wskazują również na współdzielone ryzyko genetyczne między ADHD a uzależnieniami od substancji psychoaktywnych.
ADHD może prowadzić do licznych trudności życiowych z powodu problemów z koncentracją, organizacją i planowaniem. Te trudności mogą skutkować niepowodzeniami w szkole, w pracy oraz w relacjach interpersonalnych, co może prowadzić do niskiej samooceny, frustracji i stresu. W obliczu tych wyzwań osoby z ADHD mogą szukać sposobów na szybką poprawę nastroju i regulowanie emocji. Używanie substancji psychoaktywnych, które zwiększają poziom dopaminy w mózgu, może wydawać się atrakcyjnym rozwiązaniem, ponieważ na krótki czas łagodzi objawy ADHD i daje poczucie ulgi oraz gratyfikacji. Niestety, takie zachowania mogą prowadzić do nadużywania substancji i rozwinięcia uzależnienia, co dodatkowo pogłębia problemy życiowe i zdrowotne.
Osoby cierpiące jednocześnie na ADHD i zaburzenia używania substancji (SUD) wymagają zintegrowanej terapii, która adresuje obie te choroby jednocześnie. Skuteczna terapia powinna obejmować farmakoterapię, np. stosowanie leków stymulujących w ADHD, oraz terapię poznawczo-behawioralną (CBT) skoncentrowaną na technikach radzenia sobie z impulsami i stresem.
Zintegrowana terapia jest niezwykle ważna, ponieważ leczenie tylko jednego z tych zaburzeń zazwyczaj nie przynosi oczekiwanych rezultatów i może prowadzić do nawrotów. Skuteczna terapia poprawia jakość życia pacjentów, redukuje ryzyko nawrotów, poprawia funkcjonowanie w społeczeństwie oraz zmniejsza negatywne konsekwencje zdrowotne związane z używaniem substancji.
W naszym centrum prowadzimy diagnozę i terapię dzieci, młodzieży i dorosłych pod kątem ADHD:
- Diagnoza ADHD i ADD u dorosłych.
- Diagnoza ADHD i ADD u dzieci i młodzieży.
- Terapia psychologiczna dla dorosłych z ADHD i ADD
- Terapia psychologiczna dla nastolatków z diagnozą ADHD i ADD
- Psychoedukacja dla rodziców dzieci z diagnozą ADHD i ADD
- Trening Umiejętności Społecznych
autor: Katarzyna Wiaderek – psycholog
bibliografia:
- Schellekens, A. F., van den Brink, W., Kiefer, F., & Goudriaan, A. E. (2020). Often overlooked and ignored, but do not underestimate its relevance: ADHD in addiction–addiction in ADHD. European Addiction Research, 26(4-5), 169-172.
- Emmerik-van Oortmerssen, K., Konstenius, M., & Schoevers, R. A. (2014). ADHD and Addiction. In Co-occurring addictive and psychiatric disorders: A practice-based handbook from a European perspective (pp. 179-191). Berlin, Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg.
- Young, J. T., & Greeno, C. G. (2018). The treatment of co-occurring ADHD and substance use disorders. Current Psychiatry Reports, 20(9), 69.
