Osoby dorosłe zgłaszające się do gabinetu na diagnozę pod kątem ADHD na co dzień borykają się z wieloma trudnościami, które w sposób znaczny utrudniają im funkcjonowanie, a wręcz często je upośledzają. U wielu pacjentów stwierdza się gorsze planowanie codziennej rutyny, marnowanie czasu na robienie wielu rzeczy, które często nie są w danym momencie istotne, potrzebne, a które są niezwiązane z zadaniem wykonywanym w danej sytuacji. Zjawisko to można określić mianem „pseudoefektywności”.
Zaburzenia uwagi, bo właśnie z nimi najczęściej zgłaszają się osoby dorosłe, często uniemożliwiają skupienie się na prowadzonej konwersacji, utrzymanie uwagi przez dłuższy czas na czytanym materiale lub wykonywanych zadaniach, częste zapominanie oraz gubienie różnych rzeczy. Nadmierna ruchliwość często prowadzi do niepokoju, problemów z odprężeniem się, uniemożliwia wykonywanie długotrwałych zadań w pozycji siedzącej. Z nadmierną impulsywnością mogą wiązać się problemy z utrzymaniem miejsca pracy, nagłe początki i zakończenia związków, nadmierne zaangażowanie w aktywności bez rozpoznania konsekwencji, podejmowanie decyzji bez zastanowienia. Jest to krótka lista problemów charakterystycznych dla objawów ADHD.
Osoby dorosłe, które otrzymały diagnozę często mówią o tym, że w końcu poczuły ulgę, a z drugiej strony są zagubione bo nie wiedzą co dalej. Leczenie ADHD to proces składający się z kilku etapów, które są ze sobą powiązane, a ich głównym celem jest zmniejszenie trudności i poprawienie jakości życia. Ważne jest żeby osoby z zaburzeniem rozwinęły strategie kompensacyjne, które będą ułatwiały codzienne życie na gruncie prywatnym jak i zawodowym.
Psychoedukacja na temat objawów pozwala zrozumieć osobom z ADHD, że przynajmniej część ich problemów życiowych wiąże się z obecnością zaburzeń uwagi, nadruchliwości czy nadmiernej impulsywności. Dobrze przeprowadzona psychoedukacja może przyczynić się do uwolnienia od poczucia winy i pomóc zrozumieć, że problemy wynikają z deficytów neuropsychologicznych pacjenta, a niekoniecznie z problemów osobowościowych.
Jedną z form pomocy, która może być bardzo skuteczna we wspieraniu osób z ADHD jest terapia grupowa. Może być ona pomocna na kilka sposobów. Przede wszystkim daje wsparcie emocjonalne. Uczestnicy biorący w niej udział często doświadczają podobnych trudności, a wymiana takich doświadczeń może prowadzić do poczucia zrozumienia i akceptacji. Osoby z ADHD mogą poczuć się mniej samotne w swoich zmaganiach. Kolejny aspekt przemawiający za skutecznością terapii grupowej to wymiana strategii radzenia sobie, uczestnicy mogą uczyć się od siebie nawzajem, jakie techniki, narzędzia działają najlepiej. Terapia grupowa daje możliwość praktykowania umiejętności społecznych, takich jak kontrolowanie impulsywności, aktywne słuchanie czy nawiązywanie relacji z innymi, w bezpiecznym i wspierającym środowisku. Kolejny niewątpliwy plus tej metody wsparcia to struktura i rutyna, które są osiągane poprzez regularne spotkania grupowe. Stałe terminy spotkań pomagają w rozwijaniu nawyków organizacyjnych i zarządzania czasem. Na uwagę zasługuje jeszcze fakt związany z rozwojem samoświadomości oraz zwiększenie poczucia własnej wartości. Dzięki obserwacji innych członków grupy i otrzymywaniu informacji zwrotnych, osoby z ADHD mogą lepiej zrozumieć swoje zachowania i ich wpływ na innych, sprzyja to refleksji nad własnym funkcjonowaniem. Z kolei udział w grupie, gdzie można dzielić się sukcesami i otrzymywać pozytywne wsparcie, pomaga w budowaniu poczucia własnej wartości.
Uczenie radzenia sobie z objawami ADHD w dorosłym życiu może przypominać naukę pływania na desce surfingowej. W tym przypadku śmiało można stwierdzić, że jest to „surfowanie po objawach”. Podczas pracy jaką wykonują pacjenci, ujawniają się sytuacje, w których objawy im pomagają (płyną z falą) np. konieczność poradzenia sobie z podbramkową sytuacją, wymagającą szybkich zmian i natychmiastowego podejmowania decyzji. Czasami zdarzają się sytuacje, w których objawy będą ich protezować (płyną pod falę) jak np. skończenie projektu na czas.
W naszym Centrum regularnie prowadzona jest terapia grupowa dla osób dorosłych z postawioną diagnozą ADHD. Zajęcia odbywają się w kameralnych grupach (liczących od 5 do 6 uczestników), prowadzonych przez dwóch psychologów. Osoby zainteresowane zapraszamy do kontaktu.
Prowadzimy również diagnozę dzieci, młodzieży i dorosłych pod kątem ADHD:
- Diagnoza ADHD i ADD u dorosłych.
- Diagnoza ADHD i ADD u dzieci i młodzieży.
- Terapia psychologiczna dla dorosłych z ADHD i ADD
autor: Sławomira Gleń
bibliografia:
- Otto M., Safren S., Perlman S., Spruch S.: Poskromić ADHD: Poznawczo-behawioralna terapia dorosłych: Podręcznik terapeuty. (2015) Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
- Szaniawską M.: Trudna diagnoza – dylematy rzetelnej oceny ADHD u dorosłych pacjentów. Pobrane z: bibliotekanauki.pl
