Wyzwania związane z utrzymaniem koncentracji uwagi na monotonnym czy trudnym zadaniu są powszechne, zwłaszcza u osób z ADHD. Dr Roland Rotz, psycholog kliniczny, od lat bada strategie, które pomagają osobom z trudnościami w funkcjonowaniu wykonawczym. Jedną z takich metod jest wykorzystanie jednoczesnych aktywności sensoryczno-motorycznych, znanych także jako „fidgeting”, które mogą poprawić zdolność do skupienia uwagi.
Co to jest fidgetowanie?
Fidgetowanie odnosi się do drobnych, często powtarzalnych ruchów ciała lub manipulacji przedmiotami, które angażują jednocześnie zmysły i motorykę. Dla niektórych osób takie działania, jak klikanie długopisem, żucie gumy czy rysowanie podczas słuchania, mogą wydawać się rozpraszające. Jednak u osób z ADHD takie czynności mogą ułatwić skupienie uwagi i zwiększyć efektywność wykonywania zadań.
Rodzaje strategii fidget-to-focus
Dr Rotz oraz ADHD coach Sarah Wright podzielili strategie fidget-to-focus na kilka kategorii:
- Strategie ruchowe
- Duże ruchy ciała, jak spacery czy bieganie, mogą pomóc w organizacji myśli i skupieniu się.
- Drobne ruchy, np. poruszanie nogą czy doodling (rysowanie podczas wykładu), wspierają koncentrację w trakcie statycznych zadań.
- Strategie dotykowe
- Kontakt z różnorodnymi fakturami materiałów, np. gładkim jedwabiem, może pomóc utrzymać uwagę.
- Rytuały zmysłowe, jak gorący prysznic rano, mogą przygotować umysł do skupienia na zadaniach.
- Strategie dźwiękowe
- Muzyka z intensywnym rytmem lub biały szum w tle może wspierać koncentrację.
- Czytanie z audiobookiem w tle pozwala synchronizować zmysł słuchu i wzroku.
- Strategie wizualne
- Włączenie telewizora bez oglądania go, aby jednocześnie mieć stymulację wizualną i dźwiękową, pomaga w realizacji codziennych zadań.
- Strategie smakowe i zapachowe
- Słodkie przekąski czy ulubione napoje mogą zwiększyć motywację.
- Aromaty, jak olejek cytrynowy, wspierają pobudzenie i skupienie.
- Strategie czasowe
- Ustawianie timerów pozwala kontrolować czas poświęcony na żmudne zadania, co sprzyja ich ukończeniu.
- Strategie towarzyszące
- Obecność drugiej osoby, np. partnera do nauki, może zwiększyć poczucie odpowiedzialności i ułatwić realizację zadania.
Znaczenie podejścia indywidualnego
Nie każda strategia będzie działać u każdej osoby z ADHD. Co więcej, skuteczność poszczególnych technik może zmieniać się w zależności od okoliczności i faz życia. Kluczowe jest eksperymentowanie z różnymi metodami, aby odkryć te, które działają najlepiej.
Podsumowanie
„Fidgetowanie” to nie tylko nieszkodliwa czynność, ale także potężne narzędzie wspierające koncentrację i regulację emocji. Zastosowanie odpowiednich strategii sensoryczno-motorycznych może znacząco poprawić efektywność w pracy, nauce i codziennych obowiązkach.
Zapraszamy do kontaktu z nami – oferujemy psychoedukację dla dorosłych, młodzieży i dzieci, dostosowaną do indywidualnych potrzeb osób z ADHD oraz ich rodzin.
W naszym centrum prowadzimy diagnozę i terapię dzieci, młodzieży i dorosłych pod kątem ADHD:
autor: Ewelina Zabielska – psycholog, psychoterapeuta w trakcie szkolenia
literatura:
- Rotz, R., Wright, S. D. (2005). Fidget to Focus: Outwit Your Boredom: Sensory Strategies for Living with ADD.
- Bargiel-Matusiewicz, K., Ledzińska, M. (2020). Psychologiczne mechanizmy regulacji z perspektywy zdrowia i choroby. Warszawa: Wydawnictwo Liberi Libri.
