Co to jest ADHD?
ADHD czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytami uwagi jest zaburzeniem neurobiologicznym i może dotyczyć nawet 5% dzieci. Dzieci z ADHD mają trudności w trzech sferach: uwagi, impulsywności, nadruchliwości. Nasilenie trudności w tych sferach przebiega z różnym nasileniem, w zależności od konkretnego dziecka.
Rozpoznanie i leczenie ADHD
Zaburzenia uwagi ujawniają się poprzez trudność koncentracji uwagi przez dłuższy czas na jednej czynności lub osobie. Dzieci mające deficyty w tej sferze często wykonują wiele czynności naraz, nie kończąc ich. Nie podejmują działań jeśli ich one nie interesują, często mają trudności w skupieniu się na treści lekcji, podczas odrabiania zadań domowych czy na wykonywaniu obowiązków domowych.
Dziecko impulsywne ma trudności w panowaniu nad swoimi emocjami, wyraża swoje myśli bez zastanowienia. Dzieci z zaburzeniami w tej sferze nie potrafią czekać na swoją kolej podczas zajęć grupowych, przeszkadzają innym, próbują skupiać na sobie uwagę. Często też podejmują działania ryzykowne i niebezpieczne.
Nadruchliwość charakteryzuje się tym, że dziecko jest w ciągłym ruchu, wierci się, manipuluje przedmiotami, które znajdują się w jego zasięgu. Nie może powstrzymać się od mówienia.
W postawieniu diagnozy istotna jest współpraca kilku specjalistów: psychologa dziecięcego, psychiatry, pediatry i neurologa. W pracy z dzieckiem ze zdiagnozowanym ADHD istotne jest współdziałanie rodziców, nauczycieli i lekarzy.
Jak pomóc dziecku z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytami uwagi poradzić sobie z nauką w domu?
Poniższe porady mają pomóc dziecku i rodzicom zorganizować przestrzeń i czas do nauki w domu.
Po pierwsze – skracaj czas wykonywania zadania.
- Każde zrobione zadanie sprawdzaj od razu – nie czekaj na dokończenie wszystkich zdań. Staraj się chwalić swoje dziecko po wykonanym zadaniu.
- Podziel materiał na mniejsze partie oraz jasno określ po czym poznać, że zadanie zostało wykonane. Pomocne przy tym mogą być listy zadań (check list).
- Odrabiaj lekcje partiami, po wykonanym zadaniu zrób dziecku przerwę, ale pamiętaj, żeby czynność podczas przerwy nie była nadmiernie angażujące, żeby dziecko mogło z łatwością wrócić do zadania. Podczas przerwy możesz używać minutnika, aby dziecko wiedziało kiedy ma wrócić do pracy.
- Stosuj jedno polecenie na raz.
- Kiedy czytasz z dzieckiem dłuższy tekst, dalszą część tekstu zasłoń białą kartką.
- Zaznaczajcie najważniejsze informacje (podkreśleniami, na marginesie lub mazakiem).
- Przy nauce wiersza podziel tekst do zapamiętania np. na zwrotki.
- Dobrze zorganizuj przestrzeń do nauki.
- Stosuj przypominacze, np. nad biurkiem przyczep zadania do wykonania w ciągu danego dnia. Zaznaczajcie wraz z dzieckiem zadania zrealizowane.
- Przygotujcie specjalną check – list lub rysunki, które pomogą w pakowaniu tornistra.
Po drugie – przywołuj rozproszoną uwagę.
- Staraj się dawać dziecku krótkie polecenia i instrukcje.
- Ustalcie sygnał (np. stukanie palcem w zeszyt), który będzie wykonywany gdy spostrzeżesz, że dziecko przestało uważać.
- Twórzcie razem z dzieckiem rysunki, które mogą mu pomóc przyswoić nowy materiał.
- Zaznaczajcie ważne dane z zadań z treścią.
- Pozwól dziecku odrabiać część zadań na komputerze, jeśli nauczyciel wyrazi na to zgodę.
- Zawieście plan lekcji w widocznym miejscu i czerwoną strzałką zaznaczajcie lekcję, którą aktualnie odrabiacie.
Po trzecie – zmniejsz liczbę rozpraszających bodźców.
- Ogranicz maksymalnie bodźce rozpraszające przy odrabianiu lekcji – niech biurko będzie posprzątane, telewizor, komputer wyłączony.
- W miarę możliwości dziecko posadź z dala od okna lub tyłem do niego, niech wszystkie kolorowe obrazki, plansze będą za plecami dzieceka.
- W otoczeniu, w którym odrabiacie lekcje nie powinno być kolorowych plansz, akwarium, gier.
- Zastosuj technikę „pustego biurka” – na biurku znajdują się tylko rzeczy potrzebne do pracy.
- Podczas odrabiania lekcji zamknij okno, zamknij drzwi od pokoju, żeby dźwięki nie rozpraszały uwagi.
- Wyciszcie telefony i odłóżcie poza zasięg ręki dziecka.
Dzieci i młodzież zapraszamy na diagnozę ADHD i ADD
Dorosłych zapraszamy na diagnozę ADHD i ADD
Prowadzimy również grupę psychoedukacyjną dla dorosłych z ADHD i ADD we Wrocławiu.
autor tekstu: mgr Agnieszka Chojnacka – psycholog, pedagog, trener umiejętności społecznych (TUS)
Polecana literatura:
- Sposób na trudne dziecko. Przyjazna terapia behawioralna. (2015) Artur Kołakowski, Agnieszka Pisula
- Zaburzenia zachowania u dzieci. Terapia i praktyka. (2013) Artur Kołakowski
A na naszym bloku w zakładce psycholog radzi znajdziesz artykuły na temat koncentracji uwagi u młodszych dzieci oraz sposobów ćwiczenia z dzieckiem od najmłodszych lat umiejętności skupienia się:
Zapraszamy na konsultacje do psychologów i psychoterapeutów specjalizujących się w pracy z dziećmi.
