Zacznijmy od tego, że każdy z nas ma osobowość. Czym zatem ona jest?
Osobowością określamy dynamiczną organizację trwałych wzorców zachowań, motywacji, emocji, sposobów doświadczania otaczającej rzeczywistości, charakterystyczną dla danego człowieka (Caligor E., Kernberg O., Clarkin J., Yeomans F., 2019). Jeśli jednak cechy, które stanowią naszą osobowość powodują trudność w codziennym funkcjonowaniu a wzorce zachowań są nieprzystosowawcze możemy mieć do czynienia z zaburzeniem osobowości.
Kiedy pojawiają się pierwsze symptomy?
Zwykle pierwsze sygnały wskazującace na możliwość ukształtowania się zaburzenia osobowości pojawiają się w wieku młodzieńczym. Jednak ze względu na niezwykłą dynamikę okresu rozwojowego jakim jest adolescencja a tym samym możliwość ukształtowania się pozytywnych wzorców radzenia sobie z trudnościami, rozpoznawane są zazwyczaj dopiero w wieku dorosłym.
Zgodnie z klasyfikacją DSM V możemy wyróżnić:
- zaburzenia osobowości typu A: osobowość paranoiczna, schizoidalna, schizotypowa,
- zaburzenia osobowości typu B: osobowość z pogranicza, narcystyczna, antyspołeczna,
- zaburzenia osobowości typu C: osobowość unikająca, zależna, obsesyjno-kompulsyjna.
Kiedy warto udać się na konsultację?
Zdecydowanie warto zastanowić się nad tym gdy doświadczasz cierpienia w codziennym funkcjonowaniu.
Obszary w których możesz zmagać się z trudnościami to potencjalnie:
- obszar relacji (nadmierna powściągliwość w kontaktach z innymi, trudność w budowaniu i utrzymaniu trwałych relacji bliskich i intymnych, niestabilne i burzliwie przebiegające związki),
- obszar emocji (drażliwość, częste wybuchy złości, utrzymujące się poczucie gniewu, nadmierne okazywanie emocji, stany obniżonego nastroju),
- obszar zawodowy (łamanie zasad zachowań w pracy, trudność w utrzymaniu pracy w dłuższej perspektywie czasu, brak czerpania satysfakcji z wykonywanych obowiązków),
- obszar zachowań (działania autodestrukcyjne, impulsywność stwarzająca potencjalne zagrożenie np. w sferze seksualnej czy związanej z wydatkami).
Jak wygląda leczenie?
W sytuacji gdy dostrzegasz u siebie podane trudnościwarto pamiętać, że wiodącą metodą leczenia większości zaburzeń osobowości jest psychoterapia długoterminowa indywidualna lub psychotera piagrupowa. Początkową fazę pracy terapeutycznej, stanowią konsultacje, których celem jest poznanie pacjenta a następnie rozpoznanie zgłaszanego obszaru trudności.
Niezależnie od wybranego podejścia terapeutycznego najistotniejszym czynnikiem leczniczym jest relacja terapeutyczna oparta na wzajemnym poczuciu bezpieczeństwa i zaufaniu. W trakcie trwania procesu terapeutycznego, szczególnie w jego początkowej fazie, wspierająca może okazać się również farmakoterapia.
Zapraszamy na konsultacje do psychoterapeutów pracujących z dorosłymi.
Bibliografia:
Gabbard G. (2015), Psychiatria psychodynamiczna w praktyce klinicznej, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Caligor E., Kernberg O., Clarkin J., Yeomans F. (2019), Psychoterapia psychodynamiczna patologii osobowości, Kraków: Krakowskie Centrum Psychodynamiczne.
