Pierwsza wizyta nastolatka i rodziców u psychologa lub psychoterapeuty to często początek procesu leczenia, poprzedzony wątpliwościami rodziców i nastolatka oraz wiążący się z wieloma niewiadomymi dotyczącymi przyszłości.
Rodzicom czasami trudno jest stwierdzić czy zachowanie ich dojrzewającego dziecka jest związane z chorobą, zaburzeniem psychicznym czy jest to “normalny” nastoletni bunt. Pomocna może być wizyta u specjalisty, który określi czy nastolatek potrzebuje leczenia oraz jaka forma wsparcia psychologicznego będzie dla niego najbardziej odpowiednia.
Poniżej przedstawiamy najczęstsze wątpliwości/pytania rodziców zgłaszających się z nastolatkiem po raz pierwszy do gabinetu.
WSKAZÓWKI DLA RODZICÓW
1. Kiedy zdecydować się na wizytę u psychologa/psychoterapeuty pracującego z młodzieżą?
Jeżeli zachowanie dziecka wzbudza Twój niepokój, a więc np. gdy:
- zauważasz długotrwałe obniżenie nastroju lub jego szybkie zmiany (drażliwość, chwiejność, impulsywność)
- nastolatek wycofuje się z relacji z rówieśnikami, z życia szkoły
- Twoje dziecko rezygnuje z dotychczasowych zainteresowań, pasji, ma trudność z motywowaniem się do prostych działań
- zauważasz u dziecka brak energii do realizowania codziennych obowiązków, takich jak wstawanie do szkoły, szykowanie posiłków, uczenie się, dbanie o higienę i porządek w pokoju
- Twoje dziecko ma trudności ze snem, np. przestawienie rytmu dobowego, wybudzanie się w nocy, problemy z zasypianiem lub zupełnie nie przesypianie nocy
- nastolatek ma problemy z koncentracją w szkole, którą najczęściej zauważają nauczyciele podczas lekcji
- u dziecka pojawiają się objawy somatyczne takie jak bóle głowy, brzucha, nerwobóle
- zauważasz zachowania autodestrukcyjne, takie jak samookaleczenie się, zażywanie szkodliwych substancji, zgłaszanie myśli samobójczych
2. Czy mam zabrać dokumentację z wcześniejszego leczenia dziecka?
Tak, jeżeli dziecko:
- uczęszczało do innego specjalisty (psychiatry/psychologa/psychoterapeuty) i w związku z tym sporządzona została opinia/zaświadczenie
- posiada opinię/orzeczenie z Poradni Pedagogiczno Psychologicznej
- korzystało z leczenia psychiatrycznego na oddziale dziennym lub stacjonarnym
- zostało skierowane na terapię przez szkołę lub inną instytucję i w związku z tym posiada opinię
3. Czy jako rodzic powinnam/powinienem być z dzieckiem na pierwszej wizycie?
Tak, osoby niepełnoletnie nie mogą zostać przyjęte w gabinecie bez zgody rodziców. Podczas pierwszej wizyty psycholog/psychoterapeuta musi ustalić z rodzicami/opiekunami prawnymi kwestie dotyczące kontaktowania się oraz zgody na udział dziecka w konsultacjach. W naszej placówce wymagana jest pisemna zgoda obojga rodziców.
Jednocześnie, podczas pierwszej wizyty, rodzic również zostaje zaproszony do gabinetu w celu podzielenia się z psychologiem/psychoterapeutą swoimi spostrzeżeniami na temat trudności dziecka.
4. Jak wygląda pierwsza wizyta z nastolatkiem?
Podczas pierwszej wizyty z nastolatkiem najważniejszym zadaniem dla psychologa jest zebrać informacje, które umożliwią ustalenie planu pomocy/leczenia. Pierwsze wizyty, trwające 50 min, przebiegają zazwyczaj w następujący sposób:
- Psycholog/ psychoterapeuta zaprasza do gabinetu nastolatka wraz z opiekunem/opiekunami. Podczas wspólnej rozmowy pyta o główne powody, dla których nastolatek zdecydował się na wizytę oraz czy korzystał z pomocy psychiatrycznej/psychologicznej/psychoterapeutycznej wcześniej.
- W gabinecie zostaje sam nastolatek. Podczas rozmowy psycholog dokładniej diagnozuje trudność, z którą się zgłosił.
- Do gabinetu zaproszeni zostają rodzice/opiekunowie, a nastolatek proszony jest o poczekanie poza gabinetem. Podczas rozmowy z rodzicami specjalista pyta zazwyczaj o obserwacje rodziców: od kiedy występuje problem, z czym konkretnie się wiąże (jakie objawy występują), co zdaniem rodziców mogło wpłynąć na takie trudności dziecka.
- Do gabinetu zaproszony zostaje nastolatek – w obecności rodziców psycholog podsumowuje spotkanie, proponując jakie działania powinny zostać podjęte w następnej kolejności.
5. Czego dowiemy się podczas pierwszej wizyty?
Psycholog/pychoterapeuta podchodzi do każdego z pacjnetów w indywidualny sposób, diagnozując co jest trudnością osoby zgłaszającej się po pomoc, co mogło mieć wpływ na wystąpienie zaburzeń/choroby i jaka forma pomocy byłaby najbardziej adekwatna.
Najczęściej jednak pomoc psychologiczna wiąże się z:
- Podjęciem terapii indywidualnej
- Podjęciem terapii grupowej (socjoterapii)
- Dodatkową konsultacją z psychiatrą/innym specjalistą
- Przekierowaniem nastolatka na leczenie stacjonarne lub ambulatoryjne w szpitalu.
- Wsparciem rodziców nastoletniego pacjenta poprzez udział w Treningu Umiejętności Wychowawczych lub konsultacji u terapeuty pracującego w nurcie systemowym (rodzinnym).
6. Jak długo trwa wizyta u psychologa?
Konsultacja psychologiczna, podobnie jak sesja terapeutyczna, trwa 50 minut. Jedno spotkanie zazwyczaj nie jest wystarczające aby dokładnie zdiagnozować z czym zgłasza się nastolatek. Proces diagnostyczny obejmuje zazwyczaj około 5 spotkań.
Na jedno z nich zapraszani są tylko rodzice w celu zebrania wywiadu rozwojowego, na resztę przychodzi sam nastolatek.
7. Jak sprawdzić czy idę do odpowiedniego specjalisty?
- upewnij się czy specjalista ukończył odpowiednie studia, które przyznają mu tytuł magistra psychologii.
- zwróć uwagę czy psychoterapeuta ukończył lub jest w trakcie szkolenia z psychoterapii w ośrodku akredytowanym przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne lub Polskie Towarzystwo Psychiatryczne lub ukończył specjalizację z Psychoterapii Dzieci i Młodzieży (lub jest w trakcie jej robienia).
- sprawdź czy psychoterapeuta poddaje swoją pracę regularnej superwizji lub czy należy do towarzystwa zrzeszającego psychoterapeutów danego nurtu.
Jeśli Twoja wizyta dotyczy dziecka poniżej 11 roku życia zapraszamy do przeczytania tekstu:
Pierwsza wizyta u psychologa dziecięcego – jak się przygotować?
przygotowała: psycholog, psychoterapeuta, socjoterapeuta Faustyna Szaynok
