Trening Umiejętności Społecznych to metoda opracowana przez Goldsteina jako trening grupowy oparty na poznawczo – behawioralnej teorii społecznego uczenia się. Został opracowany jako narzędzie do pracy z osobami z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, z czasem został dostosowany do potrzeb osób ze spektrum autyzmu.
Głównym zadaniem Treningu Umiejętności Społecznych jest nauka prawidłowych zachowań społecznych.
Program ten służy do celowego i zaplanowanego kształtowania umiejętności poprzez modelowanie, odgrywanie ról, udzielanie informacji zwrotnej i transfer, czyli generalizację z sytuacji treningowej na życie codzienne.
Jest odpowiedzią na trudności społeczne, z którymi borykają się osoby ze spektrum autyzmu. W raporcie NAC (National Autism Center z USA) z 2015 roku stwierdzono, że terapia oparta na modelowaniu, odgrywaniu scenek, skryptach i historyjkach społecznych jest skuteczna dla osób ze spektrum autyzmu, co potwierdzono badaniami.
Dlaczego warto, aby młodzież ze spektrum autyzmu brała udział w Treningu?
Uczestnictwo w Treningu Umiejętności Społecznych to nie tylko okazja do nauki umiejętności społecznych, ale także miejsce spotkań rówieśniczych i powstawania relacji. Pozwala to na osiągnięcie przez młodzież ze spektrum autyzmu wielu korzyści, wykraczających poza te, które wynikają z celu Treningu.
Zajęcia z Treningu Umiejętności Społecznych są bezpieczną bazą dla młodzieży, miejscem gdzie mogą rozmawiać o przeżywanych trudnościach, czy własnych problemach. Często właśnie te zajęcia są pierwszymi pozytywnymi doświadczeniami w gronie rówieśniczym dla młodzieży ze spektrum.
Uczestnictwo w Treningu Umiejętności Społecznych to także świetna okazja do nawiązania relacji rówieśniczych. Podczas trwania Treningu mogą zawiązać się wieloletnie przyjaźnie. Jest to miejsce, gdzie spotykają się osoby w podobne do siebie, w tym samym wieku, mających podobne doświadczenia i zmagające się z podobnymi trudnościami.
Dzięki tworzącym się podczas Treningu relacjom młodzież trenuje jak adekwatnie rozwiązywać konflikty rówieśnicze, ważne problemy są nie tylko omawiane, ale również odgrywane w postaci scenek. Taka forma bezpośredniego doświadczenia jest lepiej zapamiętywana i daje podstawę umiejętnościom, które mogą zostać wykorzystane w codziennym życiu.
Podczas Treningu młodzież modyfikuje swoje negatywne doświadczenia związane z byciem uczestnikiem sytuacji społecznych, co zmniejsza napięcie z tym związane i podnosi samoocenę.
Podczas zajęć rozwijane są także umiejętności alternatywne wobec agresji takie jak: prawidłowe reagowania na zaczepki, obrona swoich praw i granic, reagowanie na podpuszczanie itd.
Niewątpliwą zaletą tego typu zajęć jest to, że interakcja z rówieśnikami przebiega w środowisku kontrolowanym i odgórnie sterowanym, dzięki czemu prawidłowe reakcje są łatwiejsze do wypracowania.
Wielość korzyści płynących z uczestnictwa młodzieży ze spektrum autyzmu w Treningu Umiejętności Społecznych jest niepodważalna i zachęca do korzystania z tego typu zajęć. Jest to doskonała okazja dla młodzieży do kształtowania umiejętności współpracy w grupie, trenowania prawidłowej komunikacji i sposobów rozwiązywania konfliktów rówieśniczych. Ponadto zajęcia uczą jak radzić sobie z emocjami. Podczas zajęć uczestnicy otrzymują wiele informacji zwrotnych i wsparcie – zarówno trenerów, jak i pozostałych osób w grupie. To dla nich szansa, by w bezpiecznej i przyjaznej atmosferze nauczyć się, jak radzić sobie z trudnościami w sytuacjach społecznych.
autor tekstu: psycholog, trener umiejętności społecznych Agnieszka Polak
Prowadzimy Treningi Umiejętności Społecznych dla młodzieży.
Bibliografia:
- Raport National Autism Center. (2015). USA.
- Pujer, K. (red.). (2016). Praca zbiorowa. Problemy opieki, wychowania i terapii. Wrocław: EXANTE.
- Czernek – Malik, M., Sikora, P. (2018). Trening umiejętności społecznych a socjoterapia
porównanie oddziaływań grupowych wobec nastolatków z Zespołem Aspergera. Psychologia w praktyce nr 8.
